Skip to main content

Posts

Showing posts from May, 2024

हाम्रो संस्कृति

  हामी कुनै कुरालाई परिभाषाको सीमाभित्र ँधेर वा सीमित पारेर राख्न सक्दैनौं । यो आम धारणा हो । फेरि पनि हामीले कुनै पनि विषयलाई परिभाषित गर्ने कुरामा कुनै पर्खाल लगाउन सक्दैनौं । हामीले कुनै पनि कुराको सठीक परिभाषा गर्न नसके पनि त्यसलाई परिभाषित गर्ने जमर्को गर्दछौं । यसले गर्दा हामीले कुनै कुराको संतोषजनक परिभाषा दिन नसके पनि त्यसलाई छेउछाउबाट बुझ्ने मामिलामा केही सफलना प्राप्त गर्न सक्दछौं । संस्कृतिको विषयमा केही कोर्न परेमा हामी सामान्य अर्थमा त्यसको अर्थ लगाउँदै भन्न सक्दछौं संस्कृति भनेको हाम्रो जीवन पद्धति हो । जीवन शैली हो ।  माक्र्सवादी दर्शनको आधारमा संस्कृतिलाई चर्चा गर्दा यो समाजको आर्थिक आधारको उपरी संरचनाभित्र पर्ने कुरा हो । समाजको निणार्यक तत्व भनेकै आर्थिक आधार हो । खास आर्थिक आधारमा उपरी संरचनाभित्र दर्शन , बिचार , राजनीति संस्कृति साहित्य कला आदि कुरा पर्दछन् । यिनलाई हामी कुनै खास आर्थिक आधारका प्रतिबिम्ब पनि भन्न सक्दछौं । हरेक युगको आर्थिक आधार फरक फरक हुन्छ । युग परिवर्तनका साथसाथै त्यसको आर्थिक आधार फेरिएको सन्दर्भमा त्यस आर्थिक आधारसित सम्बन्धित उपरी संरचनामा पर

हामीमाथि काठमाण्डौमा रहस्यमय हमला

  धेरै अघिको कुरा हो । त्यतिबेला म बुटबल बहुमुखी क्याम्पमा अध्यापन गर्दथें । त्यतिबेला तेजप्रसाद कडेल सर पनि बुटबल बहुमुखी क्याम्पसमा काम गर्दथे । हामीलाई त्रिभुवन युनिवर्सिटीको केन्द्रिय अंग्रेजी विभागले सेमिनारमा भाग लिन राजधानी बोलाएको थियो । म र  तेज प्रसाद कडेल प्रतिनिधिको रूपमा  राजधानी पुगेका थियौं । त्यतिबेला प्राध्यापकहरूको आवाश निर्माण बनिसकेको थिएन ।  यसैले हामी बागबजारको थकाली होटलमा बास बस्न पुग्यौं ।  हाम्रा साथमा एकजना रामापुरका व्यक्ति पनि थिए । उनको कुनै संभवत जमीन जग्गा सम्बन्धी मुद्दामा तेज प्रसाद कडेलले डिल गरेको अवस्था थियो । मुद्दा हेरिरहेको अवस्था थियो ।  पहिलो दिन हामी तिनै जना बागबजारको थकालीको होटलको माथिल्लो तलामा अगाडिपट्टिको कोठामा बसेका थियौं । अर्को दिन आफ्नो विशेष काम गरेर हाम्रा साथमा आएका व्यक्ति ( अहिले मैले उनको नाम स्मरण गर्न सकेको छैन ) बुटबल फर्केका थिए । यसैले हामीले अगाडिपट्टिको ठूलो कोठा छोडेर सानो दुई बेडको बीचको कोठा लिएका थियौं । एक छिन किताब पल्टाएर हेरे पछि तेज प्रसाद कडेल कुनातिरको कोठामा र म ठीक झ्याल मुनिको कोठामा पल्टेका थियौं । सुतेका