Skip to main content

इतिहासमा नै कमजोर बनेको देश



मैले कुनै आदर्श कम्युनिष्ट नेताको कुरा  गरेको होइन । मैले कुरा गरिरहेको छु भारतका कांग्रेसी नेता लालबहादुर शास्त्रीको । लालबहादुर शास्त्री कुनै धनी बाबु आमाका छोरा होइनन् । गरीब कै छोरा हुन् । उनी डुंगामा चढ्ने पैसा नभएर गंगा नदीमा पौडेर  पाठशालामा पढ्न जान्थे । यिनै लालबहादुर  शास्त्री भारतको दोस्रो प्रधानमंत्री भए । उनको मृत्यु हुँदा उनको परिवार ऋणमा डुवेको थियो । गुलजारीलाल नन्दा कांग्रेसका ठूलै नेता मानिन्थे । उनको घर थिएन । उनले आफ्नो घर बनाएनन् ।  नेपालमा पनि कांग्रेसी नेता साधु सन्त फकीर जस्ता देखिन्छन् । कृष्ण पं्रसाद भट्टराई त्यसका एक उदाहरण हुन् । उनी नेपालका प्रधानमंत्री भए । उनको सम्पति भनेको छाता र सुराही हो ।  उनले कहिले सम्पति थुपार्ने मामिलामा हात हालेनन् ।
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीका संस्थापक पुष्पलालले भोक भोकै बसेर भए पनि नेपालमा सशस्त्र क्रान्ति गर्ने कुरा गरे ।जीवन त्यसैमा होमे ।   तर आज हिजो पुष्पलाललाई ससोधनवादी वा गद्दार भन्नेहरू आज आफै  गद्दारीको बाटोमा हिंड्दैछनु । आफै संसोधनवादका भासमा शिरदेखि टाउकासम्म डुविरहेका छन् । हिजोका सर्वहारा वा सुकुम्बासी कमरेडहरू आज हुकुमबासी कमरेड हुन पुगेका छन्। हिजो चप्पल लगाउन र साइकल चढ्न पनि नपाउने कमरेडहरू हवाई जहाज वा महंगा र चिल्ला गाडी नभई  एक पाइला नचल्ने भएका छन् । पूर्व राजा  बरु जनताका बीचमा पैदल यात्रा गर्न सक्दछन् । तर हिजो तराई हिमाल पहाड पैदल हिंडेर क्रान्तिमा लागेका कमरेडहरूको कतै सवारी चलाउन परेमा जनतालाई र सवारी साधनलाई एउटा  कुनामा सडक जाम गराइ राख्नु पर्दछ । कमरेडहरूको सवारी चलाउन सडक खालि गरिदिनु पर्दछ । हिजो झोपडीमा बस्ने कमरेडहरू आज महलबासी बन्न पुगेका छन् । हिजो बुद्धले राजदरबार छोडे जस्तै राजाले बरु नारायणहिटी दरबार छोडे । तर कमरेडहरूले एकपल्ट राजधानी पाइला पारे पछि आफ्नो गाउँ घर बिर्सेका छन् । राजधानीमा नै आफ्ना आलीसान भवन खडा गरेका छन् । दरबार खडा गरेका छन् । उनीहरू आफ्नो चुनावी क्षेत्रमा फर्किनुको लागि अर्को चुनाव पर्खिनु पर्दछ । उनका चुनावी  क्षेत्रमा उनीहरूको स्वार्थमा काम गरिदिने त उनका भजनमंडली हुन्छन् । उनीहरूले इष्टदेव नेताको वारिसको रुपमा काम गरिरहेका हुन्छन् । आफ्ना नेताले जति गल्ती गरे पनि त्यसलाई सही काम भन्दै प्रचार गर्नु उनीहरूको पेशा हो । धर्म हो । संस्कार हो । संस्कृति हो । सत्ताका अन्धभक्तहरू बरु देश र जनताको कुभलो हुने कुराले कत्ति चिन्तित हुन्नन् । तर आफ्ना अन्नदाता कमरेडहरूका जनघाती र राष्ट्रघाती कदमलाई पनि चिलको डरले माउले चल्ला छोपेर राखे जस्तै आफ्नो कमरेड नेताका काला करतुतलाई समेत  छोपेर राख्न पनि कत्ति पछि पर्दैनन् । यो भन्दा बढी लाजमर्दो कुरा  अरु को हुन सक्दछ । हिजो पंचायतकाल वा यहाँसम्म  कि बहुदलकालमा समेत राष्ट्रियता तथा जनताका गास बास र कपासका कुरा गरेर कहिले नथाक्ने सत्तामुखापेक्षी कमरेडहरू यतिबेला आँखा चिम्म गरेर बसेका छन् । कान थुनेर बसेका छन् । मुख सिलाएर बसेका छन् ।
हिजो चप्पल पनि नहुने सुकुम्बासी कमरेडहरू कसरी आज अरबपति वा खरबपति भए यसबारे आज प्रश्न गरिरहेका छन् सचेत सजग  जागरुक जनता ः? सुकुम्बासी नेताहरूले जापानमा जागिर गर्दैनन् । उनीहरू कुनै उद्यमी व्यापारी पनि होइनन् । उनीहरू राजा महाराजा जस्तै पुख्र्यौली अथाह सम्पतिका मालिक वा हकवाला पनि होइनन् । कसरी कमाउँछन् कमरेडहरूले अरवौं खरबौं पैसा । कसरी जोर्छन् यिनीहरू सात पुस्ताले खाएर पनि नसकिने धन सम्पति । सचेत नागरिक प्रश्न गरिरहेका छन् ।  जागरुक जनता सवाल गरिरहेका छन् ।
कमरेडहरू समृद्धिका कुरा गरेर कहिले थाक्र्दैनन् ।  तर यी समृद्धिका कुरा गर्ने कमरेडका पालामा मुुलुकको अवस्था ओरालेो लाग्दोे छ । खस्किदो छ ।  मुलुक विदेशी ऋण र व्यापार घाटाले थला परेको छ । मित्र राष्ट्रले नेपालको विकास तथा समृद्धिका लागि निर्माण गरिदिएका कल कारखाना यतिबेला इतिहासका बस्तु बनेका छन् । सबै कांग्रेस र कम्युनिष्टले बेचेर खाए । कांग्रेस र कम्युनिष्टका नेताले बेचेर खाए ।  सियो पनि बनाउन नसक्ने देशको कसरी हुन्छ समृद्धि । यतिबेला रगत र पसिना बगाउन सक्ने स्वदेशी युवाहरूलाई वैदेशिक रोजगारको नाउँमा विदेश धपाएर विदेशी नागरिकलाई समेत  अझ बंशजको आधारमा नागरिकता बाँडेर पनि कतै देशको विकास हुन्छ ।मुलुक समृद्धितिर फड्को मार्दछ ? राष्ट्रियता बच्न सक्दछ ।
भ्रष्टचारलाई शुण्यमा झार्दछु भन्ने ओली सरकारको पालामा २५ किलो सुन कता हो कता गायव गरिन्छ । जहाजकाण्ड सामसुम पारिन्छ । ठूला  ठूला तस्कर र व्यापारीहरूले अरबौं करौडौको बिजुलीको शुल्ःक नतिर्दा पनि उनीहरूलाई भर्खर विवाह गरेको ज्वाईलाई भन्दा बढ्ता पुजिन्छ । एनसिएलले अरौबौं कर नतिर्दा पनि उसलाई मलजल गरेर हुर्काइन्छ । तर गरीबीले खोलाबाट एक मुठो खोले साग वा एक मुठो सिस्नु राखेर बाटामा बसे भने उनीहरूबाट ठटाएर कर असुृल गरिन्छ । कानूनको राज भनिन्छ । तर मुलुकका कानून छ कि हुकुमे शासन बुझ्न गाह्रो छ ।
हालसालै बालुबाटारको सरकारी स्वामित्वको जग्गा केही भृुमाफियाहरूले बेचेर खाए भन्ने कुरा सुनिन्छ । आफ्ना नाममा राजीनामा पास गराएर कब्जा  गरे भनिन्छ । यसमा सत्ताभित्रका र सत्ता बाहिरका मान्छेहरूको संलग्नता छ भनिन्छ । यस कुरालाई अगाडि बढाउँदा दुर्गन्धका छिटा आफूमाथि नै पर्न सक्र्ने खतरा देखेर सरकार रमिते बनेको छ । लहरो तान्दा पहरो गर्जिन्छ कि भनेर ओली सरकार तें चुप मै चुपको अवस्थामा रहेको छ ।
हिजो ओलीहरू पंचे सरकारका पालामा डाका मुद्दा लगाइएर जेल परेका थिए । निश्चित रुपमा हिजो झापाकालमा ओलीहरू डाँका थिएनन् । राजनैतिक नेता  तथा कार्यकता थिए । आज ओलीहरू आफ्ना विपक्षीहरूमाथि योजनाबद्ध रुपमा झुठा मुद्दा लगाएर वा उनीहरूमाथि फासीवादी दमन चलाएर मुलुकलाई जबरजस्ती युद्धतिर धकेल्दैछन् । मुलुक राष्ट्रियताको रक्षाका लागि एक जुट हुनु पर्नेमा ओली सरकार राष्ट्रवादी नेता तथा कार्यकतामाथि असहिष्णु बन्दैछ । यो खुदै ओली सरकारको लागि पनि राम्रो कुरा होइन ।  यतिबेला राष्ट्रवादी शक्तिप्रति असहष्णिु तथा क्रूर बनेको ओली सरकार राष्ट्रवादी तथा विखण्डनवादी शक्तिमाथि बडो नरम र उदार बनेको छ । यसको अर्थ के हो ?  आफूलाई राष्ट्रवादी देखाएर जनताको भोट बटुलेको ओली सरकारका पालामा जत्तिको राष्ट्रघात इतिहासमा नै कहिले भएको थिएन । राष्ट्रियता इतिहासमा यति कमजोर कहिले भएको थिएन । ओली  सरकारको अर्को नाम राष्ट्रघात हो भन्ने मान्यता स्थापित हुन थाले जस्तो देखिन्छ ।
दुई तिहाइको बहुमत प्राप्त गरेको  भनिएको ओली सरकार यतिबला मुलुकको सबभन्दा बढी शक्तिशाली सरकार पनि भन्न सकिएला । तर वास्तवमा इतिहासमा नै ओली सरकार जस्तो अर्को कमजोर  सरकार बनेकै थिएन । यसको खास कारण यो जनताले मतले बनेको सरकार भने पनि जोरजाम गरेर विदेशी शक्तिले खडा गरिदिएको सरकार हो । यस ओली सरकारले विदेशी शक्तिको नून खाएको छ त्यसैले ऊ बाबु आए पनि काटुला आमा आए पनि काटुला भन्ने कसम खाएर अघि बढेको सरकार जस्तो देखिन्छ । उसले जे काम गर्दछ त्यो विदेशी शक्ति हित ईशारा र निर्देशनमा गर्दछ ।  आफ्नै बलबुतामा खडा भएको सरकार नभएर विदेशी शक्तिको आड भरोसा र आर्शीवादमा बनेको सरकार भएको हुँदा देश को इोइन विदेशको हितमा काम गर्न वाध्य छ ओली सरकार । यस्तो सरकारलाई राजनैतिक भाषामा दलाल सरकार बन्दछन् । अहिलेको विश्वमा धेरै जसो सरकार दलाल सरकार नै हुन्छन् । साम्राज्यावादका दलाल सरकार । विस्तारवादका दलाल सरकार । दलाल सरकारको काम नै विदेशीको हित र पक्षमा काम गर्ने र उनीहरूकै तजबीजमा सत्तामा टिक्ने हो । यदि ओली सरकार विदेशी शक्ति  खास गरी साम्राज्वाद वा विस्तारवादको दलाल हुन चाहेन भने ऊ दुई मिनट पनि सत्तामा टिक्न सक्दैन । विदेशी शक्तिले कांग्रेस मधेसवादी दल र प्रचण्डलाई हातमा लियो भने ओली सरकार तासकोमहल जस्तै गिर्दछ ,। तर जबसम्म ओली सरकार अमेरिकी साम्राज्यवाद र भारतीय विस्तारवादको सेवा र ईश्ााँरामा काम गर्न र चल्न तयार छ उनीहरूको आशीर्वाद ओली सरकारलाई मिली नै रहन्छ । विदेशी शक्ति राष्ट्रका प्राण वायुको आधारमा सास झुण्डएको ओली सरकारले समृद्धिको आशा होइन पल पलमा मुलक कै अस्तित्वको खतराको अनुभूत गर्न सक्दछन् । अनुभूत गर्न वाध्य छन् ।
२–२ २०७५









Comments

Popular posts from this blog

लालबीन क्षेत्रीको सम्झनामा

  हालै नागालैण्डको डिमापुरमा लालबीन क्षेत्रीको असामयिक मृत्यु भएको खबर पाएँ  । दुखित भएँ ।  उहाँको मृत्युको खबरले मलाई  सर्वप्रथम शिलाङ पुरायो । हाम्रो भेट र चिनाजानी शिलाङमा भएको थियो । अझ कुरा खु्लाएर भन्नु पर्दा हाम्रो प्रथमभेट गल्फलिंकमा भएको थियो । एशिया कै नामूद गल्फ फिल्ड गल्फ लिंकमा भएको थियो । त्यहाँ हामी पिकनिकमा उपस्थित थियौं । कुनि कताबाट mाालबीन क्षेत्री त्यहाँ झुल्किए । उनका साथमा अन्य कुनै व्यक्ति पनि हुनु पर्दछ । तर म स्मरण गर्न सकिरहेको छैन । जे होस्, लालबीन बडो रमाइलो व्यक्ति रहेछन् । नाच गान जानेका व्यक्ति रहेछन् । उनी त्यस पिकनिकमा नाचे गाए ।  शायद त्यही नाचगानले गर्दा नै उनी मेरो नजरमा परे । मेरो सम्झनामा रहे ।  हाम्रो त्यो भेटले पछि राजनीतिक सम्बन्ध समेत स्थापित  गर्यो । उनी बाम राजनीतिमा सम्पर्कित भए । पुष्पलालको नेतृत्वको कम्युनिष्ट पार्टीका नजिक भए । उनी डिमापुरमा सामाजिक साहित्यिक र सांस्कृतिक कार्यमा पनि क्रियाशील रहे ।  लालबीन क्षेत्रीको पुख्र्यौली घर स्याञ्जा हो ।  तर उनी स्या)ञ्जा पुगेको मलाई त्यति सम्झना छैन ।  पछि लालबीन क्षेत्रीको विबाह त्यतिबेला गुवाहा

त्यो फेरि फर्केला कथातिर फेरि फर्किंदा

     ।  मैले गल्कोटमा विद्यार्थी कालमा त्यो फोरि फर्केला कथा अध्ययन गरेका थिएँ । मलाई त्यस कथाले निकै नै प्रभावित पारेको थियो । मेरो बाल्यकालमा नै  लोककथाप्रति निकै धेरै रुचि भए पनि आधुुनिक कथाका सम्बन्धमा मेरो कुनै खासै ज्ञान थिएन । त्यतिबेला म शायद भवानी भिक्षुको नामसित परिचित भएको थिएँ थिएन त्यो पनि मलाई थाहा छैन । तर पनि उनको त्यो फरि फर्केला कथाले मलाई निकै प्रभावित पारेको थियो । हो, मलाई त्यो फेरि फर्केला कथाले त्यसरी नै प्रभावित पारेको थियो जसरी मलाई मैले आसाममा हाई स्कूलमा अध्ययन गर्दा अंग्रेजी पाठ्य  पुस्तकका दुई कथा लिउ टल्सट्वायको  हाउ मच लैण्ड डज ए म्यान निड र अमेरिकी कथाकार वाशिंगटन आरभिङको  रिप भ्यान विंकल तथा हिन्दी पाठ्य पुस्तक गद्य माधुरीेको  चन्द्रधर शर्मा गुलेरीले लेखेको कथा उसने कहा थाले प्रभावित पारेका थिए । भनिन्छ चन्द्रधर शर्मा गुलेरीले जम्मा दुईबाट कथा लेखेका थिए । अर्को कथा पढ्ने मौका त मैले पाइनं । खोजेर  पढिन पनि । तर मलाई उसने कहा था कथा एउटा जीवन्त कथा जस्तो लागेको थियो । मलाई कता कता उसने कहाँ था र त्यो फेरि फर्केला उस्तै उस्तै कथा लाग्दछन् ।  फरक यत्ति हो

सुमिनाको वागी स्त्रीको आत्मकताको एक अध्ययन

  सुमिनाको बागी स्त्रीको आत्मकथा नाममा उनको २०८० सालको पहिलो कविता संकलन प्रकाशित भएको छ । शायद यो बर्षको महिला हस्ताक्षरको यो एउटा सबभन्दा बडी चर्चित तथा महत्वपूर्ण साहित्यिक कृति हो । यो कुनै एक व्यक्तिको आत्मकथाको पुस्तक जस्तो सुनिन्छ । कसैको निजी आत्मकथा जस्तो लाग्दछ । तर कुरो यसो होइन । यो कविता संकलन हो । कविले मुख्यत महिलाहरूका समस्या र वेदनालाई आफ्ना कवितामा वाणी दिएको हुनाले यसलाई आत्मकथा पनि  भन्न सकिन्छ । तर यो आत्मकथा कुनै एक खास महिलाको जीवनमा आधारित नभएर आम महिलाको जीवनसित सम्बन्धित छ पनि भन्न सकिन्छ । यस कविता संकलनका कविताले कुनै एक खास महिलाको आवाजलाई बुलन्द गरेको देखिए पनि यसले आम महिलाको जीवनलाई प्रतिनिधित्व गरेको देखिन्छ । यस कविता सकलनले महिला कुनै न कुनै रूपमा पुरुषद्वारा पीडित भएको कुरालाई प्रतिबिम्बित गर्दछ । यस कविता संकलनमा मुख्यत पूँजीवादी समाजमा हुर्के बढेका महिलाहरूको चित्रण गरेको छ । उनीहरूको व्यथा कथालाई वाणी दिएको छ  ।  महिला सदा सर्वदा पुरुषद्वारा शोषित पीडित रहे भएको कुरा भने साँचो होइन । यस समाजलाई माक्र्सले मुख्यत ६ युगमा विभाजित गरेका छन् ।  आदिम सा