Skip to main content

लोकतन्त्रको लीला



लोकतन्त्र भन्नु मात्र निरंकुश तन्त्र छ मुलुकमा हावी
चल्दछन् शासक विदेशी कै गोटी बनी छैन हातमा चाबी
मालिकका सामृु लम्पसार पर्छन् यिनी जनतामा दमन
हुँदैन कहिले जंगली राजमा कुनै सुख चैन अमन
ठूलालाई लाग्दैन कुनै पनि कानून सानालाई त ऐन
न्याय निसाफ पनि मुलुकमा फरक समान किन छैन
अपराधी हिंड्छन् सडकमा साँढे सरी निदोर्ष जति जेल
झुठा मुद्दा लगार्ई दवाउने बिरोधी  उही पुरानो खेल
आफूले त नमाने पनि हुने  आदेश अदालतको कुनै
अदालतको आदेशले छुट्दा पनि त  बन्दी थुनेको थुनै
फासीवाद यो मुलुकमा यसरी अब कति दिन चल्दछ
बर्रबरताले नाघे पछि सीमा सब  आगो पक्का बल्दछ
कलम कुची संगीत कलाका दुश्मन भजनेका त भक्त
बचाउन आफ्नो जर्जर सत्ता पुरानो  बगाए कति रक्त   
नदी नाला बेचेर खाए यिनले सबै आलो र पालो गरी
कल कारखाना पनि बेची खाए सारा  आफ्नै बपौती सरी
कालापानी लिपुलेक लिम्पिया धृुराको गाँठो खेोल्न नसक्ने
सीमा साँध मिच्दा शत्रुले पाइलंै पछि किन बोल्न नसक्ने
कस्ता शासक भए यिनीहरू देशका  साह्रै तल झरेका
खाली नराखी अरुका लागि कुनै ठाउँ आफ्नै मान्छे भरेका
जता हेर्यो उतै सबै यिनकै नाता गोता अरुको छ्रैन काम
युवा शक्ति छ बैदेशिक रोजगारमा  शुण्य छ घर गाम
बग्छ रगत पसिना अर्कैको देशमा  बाँझो छ खेत बारी
मर्दा पर्दा पाइन्न  गुहार कतै पनि  दुख कष्ट छ भारी
लाश आउँदा बन्द बाकसमा घरमा   चल्दछ रुवावासी
नेपाल आमाका सन्तानलाई बन्नु पर्ने किन सधै.प्रवासी
कुर्सीमा बस्ने मान्छेँ फेरिए पनि यहाँ  व्यवस्था  फेरिएन
कालो शासन  कालरात्रिको खोई किन  कहिले केरिएन
कुँडा करकट बढार्न इतिहासको सुनामी चल्नु पर्छ 
जग बसाल्न नयाँ व्यवस्थाको त यहाँ पुरानो  ढल्नु पर्छ
खरानीमाथि नै खडा हुनेछ महल नवीन समाजको
दूर हुनेछन् दुर्दिन गरीब दुखीका रुप फेरी आजको ।

४–१–२०७७













Comments

Popular posts from this blog

लालबीन क्षेत्रीको सम्झनामा

  हालै नागालैण्डको डिमापुरमा लालबीन क्षेत्रीको असामयिक मृत्यु भएको खबर पाएँ  । दुखित भएँ ।  उहाँको मृत्युको खबरले मलाई  सर्वप्रथम शिलाङ पुरायो । हाम्रो भेट र चिनाजानी शिलाङमा भएको थियो । अझ कुरा खु्लाएर भन्नु पर्दा हाम्रो प्रथमभेट गल्फलिंकमा भएको थियो । एशिया कै नामूद गल्फ फिल्ड गल्फ लिंकमा भएको थियो । त्यहाँ हामी पिकनिकमा उपस्थित थियौं । कुनि कताबाट mाालबीन क्षेत्री त्यहाँ झुल्किए । उनका साथमा अन्य कुनै व्यक्ति पनि हुनु पर्दछ । तर म स्मरण गर्न सकिरहेको छैन । जे होस्, लालबीन बडो रमाइलो व्यक्ति रहेछन् । नाच गान जानेका व्यक्ति रहेछन् । उनी त्यस पिकनिकमा नाचे गाए ।  शायद त्यही नाचगानले गर्दा नै उनी मेरो नजरमा परे । मेरो सम्झनामा रहे ।  हाम्रो त्यो भेटले पछि राजनीतिक सम्बन्ध समेत स्थापित  गर्यो । उनी बाम राजनीतिमा सम्पर्कित भए । पुष्पलालको नेतृत्वको कम्युनिष्ट पार्टीका नजिक भए । उनी डिमापुरमा सामाजिक साहित्यिक र सांस्कृतिक कार्यमा पनि क्रियाशील रहे ।  लालबीन क्षेत्रीको पुख्र्यौली घर स्याञ्जा हो ।  तर उनी स्या)ञ्जा पुगेको मलाई त्यति सम्झना छैन ।  पछि लालबीन क्षेत्रीको विबाह त्यतिबेला गुवाहा

त्यो फेरि फर्केला कथातिर फेरि फर्किंदा

     ।  मैले गल्कोटमा विद्यार्थी कालमा त्यो फोरि फर्केला कथा अध्ययन गरेका थिएँ । मलाई त्यस कथाले निकै नै प्रभावित पारेको थियो । मेरो बाल्यकालमा नै  लोककथाप्रति निकै धेरै रुचि भए पनि आधुुनिक कथाका सम्बन्धमा मेरो कुनै खासै ज्ञान थिएन । त्यतिबेला म शायद भवानी भिक्षुको नामसित परिचित भएको थिएँ थिएन त्यो पनि मलाई थाहा छैन । तर पनि उनको त्यो फरि फर्केला कथाले मलाई निकै प्रभावित पारेको थियो । हो, मलाई त्यो फेरि फर्केला कथाले त्यसरी नै प्रभावित पारेको थियो जसरी मलाई मैले आसाममा हाई स्कूलमा अध्ययन गर्दा अंग्रेजी पाठ्य  पुस्तकका दुई कथा लिउ टल्सट्वायको  हाउ मच लैण्ड डज ए म्यान निड र अमेरिकी कथाकार वाशिंगटन आरभिङको  रिप भ्यान विंकल तथा हिन्दी पाठ्य पुस्तक गद्य माधुरीेको  चन्द्रधर शर्मा गुलेरीले लेखेको कथा उसने कहा थाले प्रभावित पारेका थिए । भनिन्छ चन्द्रधर शर्मा गुलेरीले जम्मा दुईबाट कथा लेखेका थिए । अर्को कथा पढ्ने मौका त मैले पाइनं । खोजेर  पढिन पनि । तर मलाई उसने कहा था कथा एउटा जीवन्त कथा जस्तो लागेको थियो । मलाई कता कता उसने कहाँ था र त्यो फेरि फर्केला उस्तै उस्तै कथा लाग्दछन् ।  फरक यत्ति हो

जय फासीवाद

जमीनबाट बर्खे च्याउ जस्तै उम्रिने होइन फासीवाद आकाशबाट असिना जस्तै बर्सिने होइन फासीवाद कुनै राजा महाराजाका बाहुलीबाट तुल काटेर आउने होइन फासीवाद कुृनै मंत्री महोदयका कर कमलबाट पानस बत्ती बालेर आउने होइन फासीवाद कुनै हातमा जलका करुवा समातेका पंच कन्यालाई अघि लाएर आउने होइन फासीवाद कुनै मठ मंदिरमा मण्डपमा बेदका ऋचा पढेर गीता पाठ गरेर शख घण्टी बजाएर बाजा बजाएर कर्नाल फुकेर नरा लगाएर ढोल पिटेर कुनै अग्लो डाँडाबाट हाको हालेर राँको बालेर हो हल्ला मच्चाउादै घोषणा गर्दै आउने होइन फासीवाद लोकतन्त्र कै जामा पहिरिंदै आउँछ फासीवाद लोकतन्त्र कै गीत गाउँदै आउँछ फासीवाद लोकतन्त्रकै नारा भट्टाउँदै आउँछ फासीवाद लोकतन्त्र कै झण्डा बोकेर आउँछ फासीवाद शान्ति सुरक्षाको नाममा आउँछ फासीवाद अमन चैनको नाममा आउँछ फासीवाद ऐन कानून संविधान कै नाममा आउँछ फासीवाद जति गैर कानूनी भए पनि कानूनी राजकै नाममा आउँछ फासीवाद लोकतन्त्र कै गर्भबाट जन्मिन्छ फासीवाद लोकतन्त्रकै अभ्यासबाट हुर्किन्छ फासीवाद लोकतन्त्रक्रै पक्ष पोषणबाट फैलिन्छ फासीवाद लोकतन्त्रकै संम्बद्र्धन संरक्षणबाट झंिगिन्छ फास