के पी ओलीबारे भ्रम र यथार्थ

 
के पी ओली झापा आन्दोलनका नेता हुन् भन्ने कुरामा कुनै विवाद छैन । तर ओली झापा आन्दोलनका नायक होइनन् । के पी ओली एक दशकभन्दा लामो समय जेल बसे भन्ने कुरामा पनि कुनै विवाद छैन । जेलभित्रको जेल अर्थात गोलघरमा यिनले बषौं बिताउन परेको कुरामा पनि कुनै विवाद छैन । मैले जेलमा उनको जीवन शैली निकै नकारात्मक रहेको कुरा पनिे सुनेको थिएँ । उनलाई जेलबाट बाहिर स्वतन्त्रतापूर्वक घुमफेर गर्ने छुट भएको कुरा पनि मैले सुनेको थिएँ  । उनको जेलमा छँदा पनि सिडिओ र अंचलाधीससित पनि निकै राम्रो सम्बन्ध रहेको कुृरा  मैले सुनेको थिएँ । यी कुरालाई भने उनीबारेको सत प्रतिशत सही आरोपको रुपमा मैले किन लिन चाहन्न भने यी कुरा पुुष्टि गर्ने मसित  कुनै सबूत  प्रमाण छैन । केही सयम उनीसित सधैं जेल जीवन व्यतीत गरेका जुन मित्रले मलाई  यी सब कुरा भने तिनी अहिले हामीबीच छैनन् । उनले भनेको कुराका कति सत्यता थियो वा छ त्यस सम्बन्न्धमा मैले कुनै चासो राखिन । खोजी पनि गरिनं । खोजी गर्न आवश्यक पनि ठानिनं । तर पनि त्यसले गर्दा पनि  मेरो के पी ओलीप्रतिको छवि राम्रो बनेन् । व्यक्तिगत रुपमा ०४५–०४६— ०४७ सालतिर के पी ओली लुम्बिनी अंचलको इन्चार्ज रहँदा म यिनकै नेतृत्वको मातहतमा थिएँ  । मैले नेकपा माले पाटीं यिनी लृुम्बिनी अंचलको इन्चार्ज भएका ेबेलामा आयोगद्वारा संविधान लेख्ने सन्दर्भमा उनलाई नै मौखिक जानकारी दिएर छोडेको हुृँ । त्यतिबेला पार्टीका महासचिव झलनाथ खनाल थिए । मैले पार्टी परित्याग गरेको माले कालमा हो । म कहिले एमाले भइनं ।  मैले पार्टी छोडे पछि प्रत्यक्ष रुपमा एमाले हाल नेकपाका नेतामध्ये  बामदेव गौतमलाई े१ पटक बुटबलमा बाटोमा, झलनाथ खनाललाई एकपल्ट काठमाण्डौमा साहित्य कार्यक्रमबाट वाहिरिंदा  र के पी ओलीलाई दुई पटक एकपल्ट भैरहवामा र अर्को पटक बुटबलमा भेटेको छु । भेट हार्दिक नै थियो । के पी ओलीसित मेरो कहिले नराम्रो सम्बन्ध भएन । भन्न खोजेको कुरा हो म बैचारिक कारण बाहेक के पी ओलीप्रति नकारात्मक भाव राख्दिनं । उनले पनि मप्रति कुनै नराम्रो व्यवहार गरेको मलाई थाहा छैन ।
मान्छेहरू के पी ओलीलाई महान रुाष्ट्रवादी नेताको रुपमा चित्रण गर्दछन् । म यस कृुरामा सहमत छैन । राष्ट्रघाती महाकाली सन्धिमा फ्रन्ट लाइनमा उत्रेर त्यसको पक्षपोषण गर्ने एकजना पात्र वा खलनायक के पी  ओली नै ह्न् । राष्ट्रघाती महाकाली सन्धिका अरु खलनायक पात्र हुन् माधव नेपाल , शेरबहादुर देउवा रामचन्द्र पौडेल, पशुृपति  शमशेर तथा डा प्रकाश चन्द लोहनी । त्यतिबेला महाकाली सन्धिबाट नेपाललाई बर्षेनी १ खरब २० अरब फाइदा हुन्छ भनेर कुर्लिने के पी ओली नै हुन् । खोई त नेपाललाई त्यसबाट एक सुका पाइदा भएको ? पशुपति शमसेरले पनि भनेका थिए महाकाली सन्धि भयो भने सूर्य पश्चिमतिरबाट उदाउँछ । खोई त सूर्य पश्चिमतिरबाट उदाएको ?
भारत नेपालको तुलनामा जति शक्तिशाली भए पनि हामी विश्वमा  जलसैोतको लागि दोस्रो धनी देश भएको कारणले भारतका हर चुनौतीको सामना पानी कै बलमा गर्न सक्दथ्यौं । तर हाम्रा मुलुकका शासकले हाम्रा सबै प्रमुख नदी नाला भारतको चरण कमलमा राखिदिएका छन् । बेचिदिएका छन् । हाम्रै मुलुकको नदी नालामाथि हाम्रै अधिकार छैन । हाम्रा मुलुकका नदीका पानीमाथि हाम्रो अधिकार छैन ।  हामी हाम्रा  बग्ने नदीका पानीका स्वामी रहेका छैनौ । यो भन्दा विजोगको स्थिति हाम्रो अर्को के हुन सक्दछ । यही भएर कवि युद्ध प्रसाद मिश्रले भनेका छन् – बारीका तटबाट बग्दछ कुलो रित्तो छ हाम्रो घडा ।                                                           
हामीलाई थाहा छ मातृका प्रसाद कोइरालाले कोशी बेचे । वी पी कोइरालाले गण्डकी बेचे । गिरिजा प्रसाद कोइरालाले टनकपुर बेचे । कांग्रेस एमाले राप्रपाले एकीकृत महिाकाली सन्धिको नाममा महाकाली बेचे । कांग्रेस एमाले र राप्रपाले महाकाली बेच्दा नेपाली जनता निकै जागरुक थिए । महाकाली नदी बेच्न हुँदैन भनेर देशव्यापी रुपमा आन्दोलन गरेका थिए ।  जलस्रोतविद् दीपक ज्ञवालीले भनेका थिए भारतले विजूली उत्पादन हेतुले महाकाली सन्धि गर्न खोजेको होइन । नेपालका जलस्रोतमाथि कब्जा गर्न महाकाली नदीमा सन्धि गरेको हो । भारतको समय उर्जा होइन । बिद्युत होइन । पानी हो । यसैले भारतको नेपालको पानीमाथि आधिपत्य जमाउने  गरी महाकाल िसन्धि गर्न हुँदैन । उनले यो पनि भनेका थिए महाकाली सन्धि गर्नु भनेको महाकाली नदीको कन्यादान हो । दशभरका जागरुक जनता तथा बुद्धिजीवी बर्गले राष्ट्रघाती महाकामली सन्धिको विरुद्धमा देशव्यापी आन्दोलन चलाइरहेको सन्दर्भमा मध्यरातमा महाकाली सन्धि गरिएको थियो । महाकाली सन्धि शेरबहादुर देउवाको पालामा भएको हो । एमाले तयार नभएको भए महाकाली सन्धि हुने थिएन । एमालेका पनि आधा नेतृत्व यसका विपरीतमा नै थियो । तर ओलीकै पहलमा   षडयन्त्रपूर्वक  बहुमत बनाएर एमालेलाई पनि सन्धिका पक्षमा उभ्याइयो । त्यतिबेला मशालका नवराज सुवदी र बामपन्थी नता पद्दरन्त तुलाधर लगायत ५ जनाले मात्र यसको पक्षमा मतदान गरेका होइनन् ।
व्रिटिशको पालामा भारतले नेपालको भूभाग ओगटेर शारदा व्यारेज बनाएको थियो ।शारदा व्यारेजले ओगटेको नेपालको भूभाग भरिको भूभाग भारतले कुृनै ठाउँमा दिने शर्त थियो ।  कबृुल अनुसार त्यस्तो भूभाग नेपाललाई दिएको कुनै प्रमाण छैन । यस्तो स्थितिमा शारदा व्यारेज सम्बन्धको सन्धि समाप्त भए पछि भारतले नेपालको त्यो भाग फिर्त गर्नुृ पर्दथ्यो । यस सम्बन्धमा जानकार बुद्धिजीवीले कुरा उठाएका पनि थिए । तर सत्ता मौन रह्यो । सत्ताधारी दल मौन रहे ।
गिरिजाप्रसाद कोइरालाले ससझदारीको नाममा टनकपुर सन्धि गरेका थिए । सर्वोच्च अदालतले  समझारी होइन सन्धि हो भने पछि दुई तिहाई बहुमतले त्यसलाई संसदबाट पास  गर्नु पर्दथ्यो । यसैबेला माधव नेपालले भारतसित मिलेर एकीकृत महाकाली सन्धिकोृ अवधारणालाई अघि बढाए । प्याकेजमा सन्धि गर्ने भने । पंचश्वर परियोजनालाई अघि बढाए ।   व्यापक विरोधको बीचमा टनकपुर पंचेश्वर परियोजना सबैलाई एकसाथ मिलाएर एकीकृत महाकाली सन्धि गरिएको थियो । छलछाम गरेर गरिएको टनकपुर सन्धिलाई बैद्यता दिइयो । शारदा व्यारेजको सवाल ओझेलमा पारियो ।
सुगौली सन्धि अनुसार महाकाली पारि नेपालका महाराजा नजाने भनिएको थियो । त्यसको अर्थ हुन्प्थ्यो महाकाली नेपालको एकलौटी नदी थिया । तर राष्ट्रघाती महाकाली सन्धि गर्दा  महाकाली नदी साझा हो पानी आधा आधा हो भन्ने रारा लगाएको भए पनि त्यसलाई साझा नदीको दर्जा पनि नदिएर भारतको पोल्टामा ९६ प्रतिशत पानी र नेपालको पोल्टामा मात्र ४ प्रतिशत पानी पारियो । यो नै राष्ट्रघात थियो । घारे राष्टं«घात ।  महाकाली सन्धि गर्दा कालापानीबाट भारतीय सेना हट्न पर्दछ भन्ने शर्त राखिएन । त्यसमा जोर दिएको भए सन्धि गर्ने दाउमा भारत कालापानीबाट भारतीय सेना हटाउन पनि बाध्य हुन सक्दथ्यो । अन्यथा राष्ट्रघाती महाकाली सन्धि गरिने थिएन । हुने थिएन । अर्को कुरा महाकाली सन्धि गर्ने सन्दर्भमा महाकाली नदीको मुहान लिम्पियाधृरा हो भन्ने कुरामा भारतलाई बाध्य पार्न सकिने संभावना थियो ।  त्यस संभावनालाई पनि उपयोग गरिएन । चेतन जंग हिमालीले लिम्पियाधुरा लिपुलेक कालापानीका कुृरा उठाए पनि सरकारले सुनेन । सत्ताधारी पार्टींं वा विपक्षले यसको कुनै वास्ता गरेन । जलस्रोतविद्ले भने अनुसार पैचेश्वर परियाजना भारतको रुचि र आवश्यकताको विषय थिएन  । यसैले उसले यसप्रति रुचि लिएन । चासो राखेन । महाकालीको पानीमाथि एकलौटे कव्जा गर्नु थियो । गर्यो । नेपालले पानी पनि गुमायो । जमीन पनि गुमायो । महाकाली सन्धिमा सबभन्दा बढी पक्षपोषण र बकाललत गर्ने के पी ओली नै हुृन् । यसको लागि उनी दण्डित हुनु पर्ने । झन् पुरस्कृत भएका छन् । राष्ट्रघाती भएर पनि राष्ट्रवादी नेताको पगरी समेत गुथाइएका छन्।  निश्चित रुपमा जस्तो कि माथि भनियो राष्ट्रघाती महालकाली सन्धिका खलनायकमा शेरबहादुृर देउवा, रामचन्द्र पौडेल, माधव नेपाल, पशुपति शमशेर र डां प्रकाश चन्द्र लोहनी सबभन्दा बढी
चर्चित पात्र हृुन् । कुपात्र हुन् । तर पनि महाकाली सन्धिले नेपाललाई बर्षेनी एक खरब २० अरब लाभ हुन्छ भनेर जनताको आँखामा छारो हाल्ने के पी ओली सबभन्दा बढी आलोचित पात्र हुन पुगेका छन् । यसैले उनलाई राष्टवादी नेताको रुपमा हुर्नु र बुझ्नु एउटा भ्रम मात्र हो ।
मोदीको नाकाबन्दीको बेलामा उनी बाध्य भएर राष्ट्रवादी भएका हुन् । तर  नाकाबन्दीको बेलामा पंचायतकालमा मरीचमानसिंहले जति  दह्रो अडान लिन सकेका होइनन् ।,तथापि जनतामा ओली राष्ट्रवादी नेता हुन् भन्ने भ्रम पर्यो । त्यस भ्रमले ओलीलाई सत्ताको सिंहासनमा पुरायो । अमेरिका ट्रम्स, भारतका मोदी र नेपालका ओली फासीवादी चरित्र भएका नेता हुन् । फरफ यही छ ट्रम्सले साम्राज्यवादी शक्तिलाई प्रतिनिधित्व गर्दछन् । मोदीले विस्तारवादी शक्तिलाई प्रतिनिधित्व गर्दछन् । ओलीले दलाल पूंजीवादी शक्तिलाई । उनीहरूमा लोकतान्त्रिक चरित्र छैन । उनीहरूले कसैका कुरा सुन्दैनन् । उनीहरू शक्तिको भाषामा मात्र बोल्दछन् । उनीहरू आफूलाई सर्वेसर्वा ठान्दछन् । फ्रान्सका लुई चौधह राजाले जस्तै राज्य भनेको मै हुँ भन्ने बिचार पाल्दछन् । पछि जनताले लुई चौधहको टाउको गिलिटिनमा राखेर छिनी दिएका थिए । गिडी दिएका थिए । टाउको भकुण्डो खेलिदिएका थिए । आखिर जनतामाथि कोही हुँदैन । केही हुँदेन ।
भ्रष्टाचारलाई शुण्य सहनशीलतामा झार्दछु भनेर शेखी गर्ने प्रधानमंंत्री ओलीले  भ्रष्टाचारीलाई अंगालो हालेर बसेका छन् । काँध चढाई राखेका छन् । भ्रष्टाचारीलाई कुखुराले चल्लालाई छोपे जस्तै छोपेर बसेका छन् । तर प्रसंग राष्ट्रवादी नेताको रुपमा ओलीको चर्चा चलेकोले अनियन्त्रित भ्रष्टाचारको सवाललाई यस लेखको विषय बस्तु बनाउन उचित हुँदैन ।
यतिबेला लिम्यिाधुरा लिपुलेक र कालापानीलाई नेपालको नक्शमा समावेश गरी नयाँ नक्शा संसदबाट पारित गरेकोमा के पी ओलीको हाई हाई भएको छ । जय जयकार भएको छ । राम्रै्र कुरा हो । तर यो यसको लागि उनले नाख ठाडो पार्ने र  गर्व गर्ने खासै कारण  छैन ।  भारतले लिम्पियाधुरा लिपुलेक र कालापानी भारतकोे नक्शामा पारेर प्रकाशित गरिसके पछि र नेपालको भूमिबाट मानसरोवर जान ेबाटो खनेर उद्घाटन गरिसके पछि उनले यी क्षेत्रलाई आफ्नो देशको नक्शामा समावेश गरेर प्रकाशित गर्नु एउटा बाध्यकारी परिस्थिति भएको थियो । तर उनी त्यसको लागि  तयार थिएनन् । सडकमा त्यही कुरा शान्तिपूर्वक उठाउने आन्दोलनकारीका टाउका फोर्ने पनि ओली नै हुन् । ओली सरकार नै हो । ओलीलाई त  भारतको साँध सीमा पनि थाहा थिएन । भारतले नेपालको भूभाग हुँदै बाटो खनेको पनि थाहा थिएन । भलनाथ खनालको भनाइ अनृुसार लिम्पियाधुरा लिपुलेक र कालापानी क्षेत्रलाई नयाँ नेपालको नक्शामा समावेश गरेर प्रकाशित गर्न ओली राजी थिएनन् । पार्टीको दवावमा उनी अघि बढेका हुन् । यसैले पनि उनलाई ठूलो राष्ट्रवादी नेताको रुपमा प्रस्तुत  गर्नुृ एउटा ठूलो भ्रम हुन्छ ।,
हिजोसम्म के पी ओलीलाई भारतको दलालको रुपमा बुझिंदै आइएको अवस्था थियो । मोदी अमेरिकाको दलाल भए पछि ओली पनि भारतसितै अमेरिकाको एजेन्ट भइसकेका रहेछन् । मान्छेहरू पििहलेदेखि ने शेरबहादुर देउवालाई अमेरिकी एजेन्ट भन्दथे । शेरवहादुर देउवाको एमसीसी प्रेमले पनि त्यही यथार्थ जनाउँछ । यतिबेला एमसीसीलाई जसरी भए पनि संसदबाट पास गर्नु पर्दछ भन्ने मामिलामा जति  देउवा र ओली कुर्लेका छन् त्यति अरु कोही कुर्लेको देखिन्न । एमसीसी त राष्ट्रघाती महाकाली सन्धिभन्दा हजारौं गुना खतरनाक परियोजना हो । यो अमेरिकाको नेपाललाई आफ्नो उपनिवेश बनाउने र चीन बिरुद्धको युद्ध मोर्चा बनाउने परियोजना हो ।  कार्यक्रम हो । यो नयाँ  इष्ट इंडिया कम्पनी हो । यो मात्र नेपालको विकास गर्न प्रदान गरिने आर्थिक सहयोग वा अनुदान होइन । इन्डोपेसिफिक स्टाट्रेजिक सामरिक रणनीतिको अभिन्न अंग हो । एमसीसी जुन सुकै नाम रंग मात्रा वा अंशको रुपमा नेपालमा प्रवेश गरेयो भने त्यो नेृपाललाई ध्वस्त पारेर छोड्नेछ । विस्तारवादी भारतसित दोस्तीको लगनगाँठो कसेर आउने एमसीसी चीनलाई घेर्ने र समाप्त पार्ने लक्ष्य राख्दछ । यस स्थितिमा यदि नेपालले एमसीसीलाई बाजा गाजा बजाउँदै डोलीमा चढाएर नेपाल भित्र प्रवेश गराउँछ भने चीनलाई चिढाउने र दुश्मनको पंक्तिमा राख्ने काम गर्दछ । यसैले नेपाललाई सार्वभौम स्वतन्त्र र स्वाधीन राख्न चाहने कुनै पनि देशभक्त  नेपालीले एमसीसीलाई स्वीकर गर्न चाहँदैन । देशभक्त बुद्धिजीवीको अभिव्यक्ति र सडक आन्दोलनले यही संदश दिन्छ । तर पनि शेरबहादुर देउवासित चोचो मोचो मिलाउँदै के पी ओली एमसीसी पास गराउने ज्यान फालेर लागेको देखिएका ेछ । आफ्नै पार्टी पंक्ति समेतबाट एमसीसीको धुँवाधार विरोध हुँदा समेत के पी ओली एमसीसीसित सति जान दाम्लो छिनालेर लागेको देखिन्छ । एमसीसीको बकालत गर्ने कुनै पनि व्यक्ति यो मुलुकको निम्ति गद्दार र अमेरिकाका दलाल हा े। यस्तो व्यक्तिलाई पनि राष्ट्रवादी नेताको रुपमा हेर्नु र पेश गर्नु सत्यलाई बंगाउनृ र भ्रमको खेती गर्नु मात्र होे । परिस्थिति तथा जन दबाबले गर्दा बेला बखतमा ओलीलाई राष्ट्रवादी कदम चाल्न वाध्य हुनु परेको छ । त्यस्तो कदम स्वागतयाग्य पनि छ । तर ओलीलाई सारमा हेर्ने हो भने उनी राष्ट्रवादी नेता यस कारण पनि होइनन् कि उनले यो मुलुकमा राष्ट्रघाती महाकाली सन्धिमा सबभन्दा ठूलो खलनायकको भूमिका खेलेर राष्ट्रप्रति अक्षम्य अपराध गरेका छन् । ओलीलाई राष्ट्रघाती महाकाली सन्धि र एमसीसीबाट अलग गराएर बुझ्न र चिन्न सकिन्न ।ओलीका पनि षडयन्त्रमा गरिएको महाकाली सन्धिलाई मान्ने हो भने त हामीले धेरै कु्रा  गुमाउनुृ पर्ने अवस्था पनि आउन सक्दछ । यो कुरा बेग्र्लै हो कि हामी नेपाली सबै प्रकारका असमान सन्धिको खारेजीको पक्षमा छौं । महाकाली सन्धि पनि खारेज हुनु पर्दछ । आखिर महाकाली सन्धिबाट नेपालले के पायो ? बरु उल्र्टै धेरै कुरा गुमायो ।
२१–३–२०७७
















































े
         



       र्