Skip to main content

गोविन्द के सीका पक्षमा बहस पैरवी

 यो मुलुकमा कुपुत मात्र कहाँ जन्मेका छन् र 

जन्मेका छन् गोविन्द के सी जस्ता  सपूतहरू पनि

गोविन्द के सी

जो आफ्नो लागि होइन अरुका लागि बाँच्दछन्

जनताको लागि बाँच्दछन्

देशको लागि बाँच्दछन् 

जो ज्यान जोखिममा राखेर भए पनि 

जो एक पटक होइन दुई पटक होइन

पटक पटक अनसन बस्दछन्    

अनेक पटक अनसन गर्दछन्                                            

जो ठूलो  संघर्ष गर्दछन् 

बीच बीचमा 

जनदवावमा गरिए पनि उनीसित

उधारो सम्झौता  

पूरा कहिले गरिएन

पूरा कहिले भएन

कम्युनिष्टहरू भन्दछन्

कांग्रेसले उठाएका मान्छे हुन् रे गोविन्द के सी

के भो त कांंग्रेसले उठाएका मान्छे भए पनि 

कांंग्रेसै भए पनि

काम त उनले

राम्रो गरेका छन्

देश र जनता कै गरेका छन्

कम्युनिष्टहरू बरु गाउँ छोडेर शहर पसेका छन् 

राजधानीमा नै जमेर बसेका छन्

गोविन्द केसी त बरु शहर छोडेर गाउँतिर लागेका छन्

हुम्ला जुम्लातिर पुगेका छन्

झोपडीमा बस्ने कम्युनिष्ट त राजधानीमा नै

आलीसन भवन बनाएर बसेका छन्

महल बनाएर बसेका छन् 

गोविन्द के सीको  न त कुनै बस्ने बास छ 

न कुनै खाने गास छ 

सिर्फ एक मुठी सास छ 

त्यो एक मुठी सास पनि कतिबेला जाने हो 

उपेक्षित बर्गको लागि लड्डा लड्दै 

उपेक्षित क्षेत्रको लागि संघर्ष गर्दा गर्दै 

देश र जनताको पक्षमा आवाज उठाउँदा उठाउँदै 

अँध्यारोमा निस्सासिएका गाउँमा उज्यालो छर्छु भन्दा भन्दै

गाउँका मलिन अनुहारमा मुस्कान भर्छु भन्दा  भन्दै

कति सज्जनहरूले पागल पनि भने गोविन्द केसीलाई

चारै चौरास माफियातन्त्रको जाल बिछाएर 

देश सखाप पार्ने माफियाहरूभन्दा त

देश सखाप पार्ने माफियातन्त्रका ठेकेदारभन्दा  त 

पागल हुनु नै धेरै राम्रो

पागलले जनता चुस्दैन

पागलले देश बेच्दैन 

पागल विस्तारवादको भरिया बन्दैन 

पागल साम्राज्प्यवादको एजेन्ट हुँदैन

पागलले कुने असमान सन्धि सम्झोतामा हस्ताक्षर गर्दैन

पागलसित कुनै डर छैन यो देशलाई 

यो देशका जनतालाई 

डर छ त केवल सज्जनसित

डर छ त केवल सुकिला मुकिलासित 

डर छ केवल टाठा बाठाबाट 

डर छ त  केवल झुठा सपना बाँडेर सिंहासन ताक्नेहरूसित 

ठीकै हो गोविन्द केसी पागल हुन् 

पागल भएर नै उनले अझसम्म 

आफ्नो परिवार बनाएनन्

देशलाई ने आफ्नो परिवार सम्झे शायद

पागल भएर नै उनले अझसम्म आफ्नो कुनै घर बनाएनन्

जनताका घरलाई नै आफ्नो घर सम्झे शायद

पागल भएर त उनी

माओका चीनका पैदल डाक्टर जस्तै

पिछडिएका क्षेत्रहरूतिर 

रुकुम रोल्पातिर 

ह्म्ला जुम्लातिर 

दूर दराजका गाउँतिर 

अन्कन्टार ठाउँतिर

जनताका घर देलौमा 

लौरो टेकेर

झोलामा औषधि बाकेर

बालक बालिका बृद्ध बृद्धाका

उपचार नपाएरु छट्पटाइरहेका

असहाय जनताका 

छाती र नारी छाम्दै हिंडे 

औषधि बाँड्दै हिैडे 

उकालो भनेनन् उनले

ओरालो भनेनन् उनले

खोलो पहिरो भनेन् उनले 

आफ्नो त्यो लंग मार्चको यात्रामा 

अनवरत  हिंडे उनी

उनी कुनै कम्युनिष्ट नभए पनि 

काटीकुटी कम्युनिष्ट जस्तै छन् उनी

खाटी कम्युनिष्ट जस्तै छन् उनी

दुरुस्त कम्युनिष्ट जस्तै छन् उनी

हाम्रो देशका जस्ता नकली कम्युनिष्ट होइन 

हिजोका रुस चीनका कम्युनिष्ट जस्ता छन् उनी

सकली कम्युनिष्ट जस्ता छन् उनी

असली कम्युनिष्ट जस्ता छन् उनी

यद्पि देश र जनताको सेवा गर्नको लागि 

कोही मान्छे कम्युनिष्ट हुनु नै पर्छ भन्ने केही छैन 

जे होस्,

तीन करोड नेपाली जनताका आँखामा उनी पृुतली बने पनि

हिटलरका सन्तानहरूका लागि उनी आँखाका कसिंगर बने 

उनीहरूका बाटाका काँडा बने

उनीहरूका गाँसका ढृंगा बने

यसैल त उनलाई 

आफूलाई सज्जन ठान्नेहरूले

आफूलाई मुलुकका मालिक ठान्नेहरूले

उनलाई लछार पछार पार्दै

घिसार्दै

ट्रमा सेन्टरमा पुराए  

जसरी हिजो यो मुलुकका सज्जनहरूले

ठेकेदारहरूले

देवकोटालाई जबरजस्ती पागल घोषित गरेर 

राँची पुराएका थिए 

सतिले सरापेको यो देशमा 

यस्तै त हुँदे गरेको छ अझसम्म

थाहा छैन

यस्तै हुँदै गर्ने हो अझ कहिलेसम्म ?

१३–६–२०७७

२९–९–२०२०



 




Comments

Popular posts from this blog

लालबीन क्षेत्रीको सम्झनामा

  हालै नागालैण्डको डिमापुरमा लालबीन क्षेत्रीको असामयिक मृत्यु भएको खबर पाएँ  । दुखित भएँ ।  उहाँको मृत्युको खबरले मलाई  सर्वप्रथम शिलाङ पुरायो । हाम्रो भेट र चिनाजानी शिलाङमा भएको थियो । अझ कुरा खु्लाएर भन्नु पर्दा हाम्रो प्रथमभेट गल्फलिंकमा भएको थियो । एशिया कै नामूद गल्फ फिल्ड गल्फ लिंकमा भएको थियो । त्यहाँ हामी पिकनिकमा उपस्थित थियौं । कुनि कताबाट mाालबीन क्षेत्री त्यहाँ झुल्किए । उनका साथमा अन्य कुनै व्यक्ति पनि हुनु पर्दछ । तर म स्मरण गर्न सकिरहेको छैन । जे होस्, लालबीन बडो रमाइलो व्यक्ति रहेछन् । नाच गान जानेका व्यक्ति रहेछन् । उनी त्यस पिकनिकमा नाचे गाए ।  शायद त्यही नाचगानले गर्दा नै उनी मेरो नजरमा परे । मेरो सम्झनामा रहे ।  हाम्रो त्यो भेटले पछि राजनीतिक सम्बन्ध समेत स्थापित  गर्यो । उनी बाम राजनीतिमा सम्पर्कित भए । पुष्पलालको नेतृत्वको कम्युनिष्ट पार्टीका नजिक भए । उनी डिमापुरमा सामाजिक साहित्यिक र सांस्कृतिक कार्यमा पनि क्रियाशील रहे ।  लालबीन क्षेत्रीको पुख्र्यौली घर स्याञ्जा हो ।  तर उनी स्या)ञ्जा पुगेको मलाई त्यति सम्झना छैन ।  पछि लालबीन क्षेत्रीको विबाह त्यतिबेला गुवाहा

त्यो फेरि फर्केला कथातिर फेरि फर्किंदा

     ।  मैले गल्कोटमा विद्यार्थी कालमा त्यो फोरि फर्केला कथा अध्ययन गरेका थिएँ । मलाई त्यस कथाले निकै नै प्रभावित पारेको थियो । मेरो बाल्यकालमा नै  लोककथाप्रति निकै धेरै रुचि भए पनि आधुुनिक कथाका सम्बन्धमा मेरो कुनै खासै ज्ञान थिएन । त्यतिबेला म शायद भवानी भिक्षुको नामसित परिचित भएको थिएँ थिएन त्यो पनि मलाई थाहा छैन । तर पनि उनको त्यो फरि फर्केला कथाले मलाई निकै प्रभावित पारेको थियो । हो, मलाई त्यो फेरि फर्केला कथाले त्यसरी नै प्रभावित पारेको थियो जसरी मलाई मैले आसाममा हाई स्कूलमा अध्ययन गर्दा अंग्रेजी पाठ्य  पुस्तकका दुई कथा लिउ टल्सट्वायको  हाउ मच लैण्ड डज ए म्यान निड र अमेरिकी कथाकार वाशिंगटन आरभिङको  रिप भ्यान विंकल तथा हिन्दी पाठ्य पुस्तक गद्य माधुरीेको  चन्द्रधर शर्मा गुलेरीले लेखेको कथा उसने कहा थाले प्रभावित पारेका थिए । भनिन्छ चन्द्रधर शर्मा गुलेरीले जम्मा दुईबाट कथा लेखेका थिए । अर्को कथा पढ्ने मौका त मैले पाइनं । खोजेर  पढिन पनि । तर मलाई उसने कहा था कथा एउटा जीवन्त कथा जस्तो लागेको थियो । मलाई कता कता उसने कहाँ था र त्यो फेरि फर्केला उस्तै उस्तै कथा लाग्दछन् ।  फरक यत्ति हो

सुमिनाको वागी स्त्रीको आत्मकताको एक अध्ययन

  सुमिनाको बागी स्त्रीको आत्मकथा नाममा उनको २०८० सालको पहिलो कविता संकलन प्रकाशित भएको छ । शायद यो बर्षको महिला हस्ताक्षरको यो एउटा सबभन्दा बडी चर्चित तथा महत्वपूर्ण साहित्यिक कृति हो । यो कुनै एक व्यक्तिको आत्मकथाको पुस्तक जस्तो सुनिन्छ । कसैको निजी आत्मकथा जस्तो लाग्दछ । तर कुरो यसो होइन । यो कविता संकलन हो । कविले मुख्यत महिलाहरूका समस्या र वेदनालाई आफ्ना कवितामा वाणी दिएको हुनाले यसलाई आत्मकथा पनि  भन्न सकिन्छ । तर यो आत्मकथा कुनै एक खास महिलाको जीवनमा आधारित नभएर आम महिलाको जीवनसित सम्बन्धित छ पनि भन्न सकिन्छ । यस कविता संकलनका कविताले कुनै एक खास महिलाको आवाजलाई बुलन्द गरेको देखिए पनि यसले आम महिलाको जीवनलाई प्रतिनिधित्व गरेको देखिन्छ । यस कविता सकलनले महिला कुनै न कुनै रूपमा पुरुषद्वारा पीडित भएको कुरालाई प्रतिबिम्बित गर्दछ । यस कविता संकलनमा मुख्यत पूँजीवादी समाजमा हुर्के बढेका महिलाहरूको चित्रण गरेको छ । उनीहरूको व्यथा कथालाई वाणी दिएको छ  ।  महिला सदा सर्वदा पुरुषद्वारा शोषित पीडित रहे भएको कुरा भने साँचो होइन । यस समाजलाई माक्र्सले मुख्यत ६ युगमा विभाजित गरेका छन् ।  आदिम सा