Skip to main content

घुम्टे दर्शन

 




घुम्टे नै त हो गहना गल्कोटको घुम्टे नै त हो सान

घुम्टे नै त हो गल्कोटको आखिर त्यो धुक धुकी प्राण

बिहानी हुन्छ घाम झुल्की घुम्टेमा हटी सारा अँध्यारो

लाग्दछ मलाई आफ्नै घर गाउँ अति नै धेरै प्यारो

घाम  डुबेमा दिन्छ संकेत घुम्टे साँझ पर्न थालेको

देखिन्छ चारैतिर घर घरमा दियो बत्ती बालेको

पर्दछ पानी पनि बडो बेगले घुम्टेबाटै पुत्याई

हुत्तिन्छ हुलुवा खोला हुल्ल हुल्ल खान्छ खेतै हुत्याई

आकाश नै गर्जिदा गड्याङ्ग गर्दै  गर्जिन्छ घुम्टे झन

थर्र काँप्दछ धरती नै भयले त्रसित हुन्छ मन 

बर्षामा बादलले ढाक्दछ घुम्टे पुष माघ  हिउँले

आकर्षित पार्छ सबलाई घुम्टे , हिमालको भिउले 

हो यो गल्कोटको शिरताज घुम्टे गल्कोटको गौरव

फिंजाएको  छ यसले चारैतिर आफ्नो सारा बैभव 

झुक्ला बरु सारा संसार नै यहाँ सक्दैन घुम्टे झुक्न

संचित गर्छ सारा सम्पति घुम्टे जान्दैन व्यर्थै फुक्न 

बनस्पति र बन्य जन्तुले पूर्ण जडीबुटीले पूर्ण 

छैन कुनै पनि कुरामा कमी यो छैन कतै अपूर्ण

घुम्टेको धुरीमा चढेर हेरेमा देखिन्छ रे संसार

घुम्टे हो गल्कोटको धन धान्यकै भीमकाय धन्सार 

जे खोजिन्छ त्यही भेटिन्छ घुम्टेमा सुनिन्छ यो भनेको 

कति छ कति छ सम्पति घुम्टेको  कसले छ गनेको 

विष फुल्छ घुम्टेमा बन्छ औषधि खोज्नलाई धाइन्छ 

सोत्वा पनि बन्छ औषधि विषको  घुम्टेमा नै पाइन्छ

कोहीले गर्छन् दर्शन देवताको कोहीले  प्रकृतिको

गर्दछ यो लेक घुम्टेको जर्गेना  धर्म र संस्कृतिको

हरिण मृग र घोरल घुम्दछन्  बाघ भालू घुृम्दछन्

घुम्टे माथि माथि उड्ने चरीहरू आकाश नै चुम्दछन्

गुराँस फुल्दा त्यहाँ रंगी विरंगी सारै सुन्दर लाग्ने 

भक्तजन धाउँछन् घुम्टेमा सधैंं चाहेको बर माग्ने 

रुपा लसुने बिरमिला  निउरो  साग पाइन्छ धेरै

घाँस पात र जडीबुटी खोज्नेको लाग्दछ सधैं घेरै

राम रमिता चाडपर्वमा लाग्छ घुम्टेमा ठूलो मेला

चारैै चौरासबाट नै हुन्छन् मान्छे  माथि धुरीमा भेला

पूजा आजा पनि  त हुन्छ घुम्टेमा नाच र गान  हुन्छ 

घुम्टेमा हुने हरेक उत्सवले मन सबको छुन्छ

प्रभु आएर बसेथे रे घुृम्टेमा उहिले कुनै बेला

बत्ती बाली झरेथे रे सुरुङमा परेन्छ केही फेला

पैसा खसाले खस्छ रे तलै बज्दै छिर्लिङ र छिर्लिङ

पुग्न सकिंदो हो कहा कहाँ भए त्यहाँ कुनै घिर्लिङ

घुम्टे नै त हो गल्कोटको चिनारी टाढाबाटै देखिने

घुम्टेकै त हो कथा व्यथा कविका कलमले लेखिने

घुम्टे हो भन्थे ठेलो फाल्दा भीमले बनेको अग्लो धुरी

झारेथे भीमले  पारि बराहकै बेसरी चुरी झुरी 

तल्लो घुम्टे उपल्लो घुम्टे हो घुम्टे उस्तै उस्तै नै लाग्ने 

खुशी पारी पठाउँछ घुम्टे.आए  जोसुकै केही माग्ने 

जति गरे पनि बयान घुम्टेको  अति नै थोरै हुन्छ

घुम्टेले नै गल्कोटलाई एउटै  फूल मालामा बुन्छ  

घुम्टेबाट सकिन्छ सजिलै हेर्न  हिमाल र तराई 

घुम्टेको नजरमा छैनौं हामी त कोही पनि पराई  ।


७–८–०७३

२३–११–२०१६









Comments

Popular posts from this blog

लालबीन क्षेत्रीको सम्झनामा

  हालै नागालैण्डको डिमापुरमा लालबीन क्षेत्रीको असामयिक मृत्यु भएको खबर पाएँ  । दुखित भएँ ।  उहाँको मृत्युको खबरले मलाई  सर्वप्रथम शिलाङ पुरायो । हाम्रो भेट र चिनाजानी शिलाङमा भएको थियो । अझ कुरा खु्लाएर भन्नु पर्दा हाम्रो प्रथमभेट गल्फलिंकमा भएको थियो । एशिया कै नामूद गल्फ फिल्ड गल्फ लिंकमा भएको थियो । त्यहाँ हामी पिकनिकमा उपस्थित थियौं । कुनि कताबाट mाालबीन क्षेत्री त्यहाँ झुल्किए । उनका साथमा अन्य कुनै व्यक्ति पनि हुनु पर्दछ । तर म स्मरण गर्न सकिरहेको छैन । जे होस्, लालबीन बडो रमाइलो व्यक्ति रहेछन् । नाच गान जानेका व्यक्ति रहेछन् । उनी त्यस पिकनिकमा नाचे गाए ।  शायद त्यही नाचगानले गर्दा नै उनी मेरो नजरमा परे । मेरो सम्झनामा रहे ।  हाम्रो त्यो भेटले पछि राजनीतिक सम्बन्ध समेत स्थापित  गर्यो । उनी बाम राजनीतिमा सम्पर्कित भए । पुष्पलालको नेतृत्वको कम्युनिष्ट पार्टीका नजिक भए । उनी डिमापुरमा सामाजिक साहित्यिक र सांस्कृतिक कार्यमा पनि क्रियाशील रहे ।  लालबीन क्षेत्रीको पुख्र्यौली घर स्याञ्जा हो ।  तर उनी स्या)ञ्जा पुगेको मलाई त्यति सम्झना छैन ।  पछि लालबीन क्षेत्रीको विबाह त्यतिबेला गुवाहा

त्यो फेरि फर्केला कथातिर फेरि फर्किंदा

     ।  मैले गल्कोटमा विद्यार्थी कालमा त्यो फोरि फर्केला कथा अध्ययन गरेका थिएँ । मलाई त्यस कथाले निकै नै प्रभावित पारेको थियो । मेरो बाल्यकालमा नै  लोककथाप्रति निकै धेरै रुचि भए पनि आधुुनिक कथाका सम्बन्धमा मेरो कुनै खासै ज्ञान थिएन । त्यतिबेला म शायद भवानी भिक्षुको नामसित परिचित भएको थिएँ थिएन त्यो पनि मलाई थाहा छैन । तर पनि उनको त्यो फरि फर्केला कथाले मलाई निकै प्रभावित पारेको थियो । हो, मलाई त्यो फेरि फर्केला कथाले त्यसरी नै प्रभावित पारेको थियो जसरी मलाई मैले आसाममा हाई स्कूलमा अध्ययन गर्दा अंग्रेजी पाठ्य  पुस्तकका दुई कथा लिउ टल्सट्वायको  हाउ मच लैण्ड डज ए म्यान निड र अमेरिकी कथाकार वाशिंगटन आरभिङको  रिप भ्यान विंकल तथा हिन्दी पाठ्य पुस्तक गद्य माधुरीेको  चन्द्रधर शर्मा गुलेरीले लेखेको कथा उसने कहा थाले प्रभावित पारेका थिए । भनिन्छ चन्द्रधर शर्मा गुलेरीले जम्मा दुईबाट कथा लेखेका थिए । अर्को कथा पढ्ने मौका त मैले पाइनं । खोजेर  पढिन पनि । तर मलाई उसने कहा था कथा एउटा जीवन्त कथा जस्तो लागेको थियो । मलाई कता कता उसने कहाँ था र त्यो फेरि फर्केला उस्तै उस्तै कथा लाग्दछन् ।  फरक यत्ति हो

सुमिनाको वागी स्त्रीको आत्मकताको एक अध्ययन

  सुमिनाको बागी स्त्रीको आत्मकथा नाममा उनको २०८० सालको पहिलो कविता संकलन प्रकाशित भएको छ । शायद यो बर्षको महिला हस्ताक्षरको यो एउटा सबभन्दा बडी चर्चित तथा महत्वपूर्ण साहित्यिक कृति हो । यो कुनै एक व्यक्तिको आत्मकथाको पुस्तक जस्तो सुनिन्छ । कसैको निजी आत्मकथा जस्तो लाग्दछ । तर कुरो यसो होइन । यो कविता संकलन हो । कविले मुख्यत महिलाहरूका समस्या र वेदनालाई आफ्ना कवितामा वाणी दिएको हुनाले यसलाई आत्मकथा पनि  भन्न सकिन्छ । तर यो आत्मकथा कुनै एक खास महिलाको जीवनमा आधारित नभएर आम महिलाको जीवनसित सम्बन्धित छ पनि भन्न सकिन्छ । यस कविता संकलनका कविताले कुनै एक खास महिलाको आवाजलाई बुलन्द गरेको देखिए पनि यसले आम महिलाको जीवनलाई प्रतिनिधित्व गरेको देखिन्छ । यस कविता सकलनले महिला कुनै न कुनै रूपमा पुरुषद्वारा पीडित भएको कुरालाई प्रतिबिम्बित गर्दछ । यस कविता संकलनमा मुख्यत पूँजीवादी समाजमा हुर्के बढेका महिलाहरूको चित्रण गरेको छ । उनीहरूको व्यथा कथालाई वाणी दिएको छ  ।  महिला सदा सर्वदा पुरुषद्वारा शोषित पीडित रहे भएको कुरा भने साँचो होइन । यस समाजलाई माक्र्सले मुख्यत ६ युगमा विभाजित गरेका छन् ।  आदिम सा