Skip to main content

काली गण्डकीको गुंजन

  

 

हिमालको सेताम्मे भएको जटाबाट

मूल फुटेर

धारण गरी काली गण्डकीको विराट यो स्वरुप     

निर्माण गर्दै आफ्नो स्वतन्त्र मार्ग

काली गण्डकी पथ

काटेर पहाड पर्वत

बगाएर बाटाका कुँडा करकट

 बनाएर विश्वकै सबभन्दा गहिरो खोच

अनादिकालदेखि 

अनवरत 

अविचल 

बेरोक टोक

आफ्नै मार्गमा े

आफ्नै पथमा

आफ्नै गतिमा े

आफ्नै तालमा 

आफ्नै सुरमा 

सुन छर्दै किनार किनारमा

शलिकरामको चांग लगाउँदै ठाउँ ठाउँमा

वरिपरिका जमीनलाई सिंचन गर्दै 

दायाँ बायाँ मानव वस्ती बसाल्दै

नयाँ नयाँ शहर सभ्यता र संस्कृतिको निर्माण गर्दैे

प्राणी जगतको अस्तित्व रक्षाको लागि

अनुकुल बाताबरणको सृष्टि गर्दै

दृढ संकल्प र महान लक्ष्य बोकेर 

बगिरहेको म काली गण्डकीमाथि

मेरा केही ज्ञात अज्ञात बैरीहरूले 

प्रत्यक्ष अप्रत्यक्ष रुपमा 

धावा बोलेको आभास मलाई भइरहेको छ ्

ममाथि हमला भइरहेको आभास मलाई भइरहेको छ

मलाई क्षत विक्षत पार्ने दाउ चलिरहेको आभास मलाई भयरहेको छ

मेरो परिचय र पहिचान मेटाउने चाल चलेको आभास भइरहेको छ

ममाथि तीव्र शोषण र दोहनको जाल बिछाउने षडयन्त्र भइरहेको आभास मलाई भइरहेको छ

मेरो रुप नै कुरुप पार्ने क्रियाकलापले तीव्रता लिएको अनुभूति मलाई भइरहेको छ  

मप्रति आस् था र विश्वास राख्ने 

मेरा श्रद्धालु भक्तजनहरूको पवित्र भावना माथि चोट पुराइरहेको अनुभूति मलाई भइरहेको छ

मेरो शुृभेच्छुहरूको सदीच्क्षाप्रति ठेस पुराइरहेको अनुभूति मलाई भइरहेको छ

यस्तो नहोस्

कुनै अनर्थ नहोस्् 

म चाहन्छ्ु

सधैं शान्त गतिमा बगिरहनु पाउ्ँ म आफ्नै पथमा 

आफ्नै गतिमा 

आफ्नै तालमा 

आफ्ने सुरमा

आफ्नै लक्ष्यमा

कहिले लिन परोस् मैले या धरतीम  उग्र रुप 

बन्न नपरोस् मलाई रण चण्डिका 

गर्न नपरोस् मैले ताण्डव नृत्य । 

८ –६–२०७८


   



 

     


Comments

Popular posts from this blog

लालबीन क्षेत्रीको सम्झनामा

  हालै नागालैण्डको डिमापुरमा लालबीन क्षेत्रीको असामयिक मृत्यु भएको खबर पाएँ  । दुखित भएँ ।  उहाँको मृत्युको खबरले मलाई  सर्वप्रथम शिलाङ पुरायो । हाम्रो भेट र चिनाजानी शिलाङमा भएको थियो । अझ कुरा खु्लाएर भन्नु पर्दा हाम्रो प्रथमभेट गल्फलिंकमा भएको थियो । एशिया कै नामूद गल्फ फिल्ड गल्फ लिंकमा भएको थियो । त्यहाँ हामी पिकनिकमा उपस्थित थियौं । कुनि कताबाट mाालबीन क्षेत्री त्यहाँ झुल्किए । उनका साथमा अन्य कुनै व्यक्ति पनि हुनु पर्दछ । तर म स्मरण गर्न सकिरहेको छैन । जे होस्, लालबीन बडो रमाइलो व्यक्ति रहेछन् । नाच गान जानेका व्यक्ति रहेछन् । उनी त्यस पिकनिकमा नाचे गाए ।  शायद त्यही नाचगानले गर्दा नै उनी मेरो नजरमा परे । मेरो सम्झनामा रहे ।  हाम्रो त्यो भेटले पछि राजनीतिक सम्बन्ध समेत स्थापित  गर्यो । उनी बाम राजनीतिमा सम्पर्कित भए । पुष्पलालको नेतृत्वको कम्युनिष्ट पार्टीका नजिक भए । उनी डिमापुरमा सामाजिक साहित्यिक र सांस्कृतिक कार्यमा पनि क्रियाशील रहे ।  लालबीन क्षेत्रीको पुख्र्यौली घर स्याञ्जा हो ।  तर उनी स्या)ञ्जा पुगेको मलाई त्यति सम्झना छैन ।  पछि लालबीन क्षेत्रीको विबाह त्यतिबेला गुवाहा

त्यो फेरि फर्केला कथातिर फेरि फर्किंदा

     ।  मैले गल्कोटमा विद्यार्थी कालमा त्यो फोरि फर्केला कथा अध्ययन गरेका थिएँ । मलाई त्यस कथाले निकै नै प्रभावित पारेको थियो । मेरो बाल्यकालमा नै  लोककथाप्रति निकै धेरै रुचि भए पनि आधुुनिक कथाका सम्बन्धमा मेरो कुनै खासै ज्ञान थिएन । त्यतिबेला म शायद भवानी भिक्षुको नामसित परिचित भएको थिएँ थिएन त्यो पनि मलाई थाहा छैन । तर पनि उनको त्यो फरि फर्केला कथाले मलाई निकै प्रभावित पारेको थियो । हो, मलाई त्यो फेरि फर्केला कथाले त्यसरी नै प्रभावित पारेको थियो जसरी मलाई मैले आसाममा हाई स्कूलमा अध्ययन गर्दा अंग्रेजी पाठ्य  पुस्तकका दुई कथा लिउ टल्सट्वायको  हाउ मच लैण्ड डज ए म्यान निड र अमेरिकी कथाकार वाशिंगटन आरभिङको  रिप भ्यान विंकल तथा हिन्दी पाठ्य पुस्तक गद्य माधुरीेको  चन्द्रधर शर्मा गुलेरीले लेखेको कथा उसने कहा थाले प्रभावित पारेका थिए । भनिन्छ चन्द्रधर शर्मा गुलेरीले जम्मा दुईबाट कथा लेखेका थिए । अर्को कथा पढ्ने मौका त मैले पाइनं । खोजेर  पढिन पनि । तर मलाई उसने कहा था कथा एउटा जीवन्त कथा जस्तो लागेको थियो । मलाई कता कता उसने कहाँ था र त्यो फेरि फर्केला उस्तै उस्तै कथा लाग्दछन् ।  फरक यत्ति हो

सुमिनाको वागी स्त्रीको आत्मकताको एक अध्ययन

  सुमिनाको बागी स्त्रीको आत्मकथा नाममा उनको २०८० सालको पहिलो कविता संकलन प्रकाशित भएको छ । शायद यो बर्षको महिला हस्ताक्षरको यो एउटा सबभन्दा बडी चर्चित तथा महत्वपूर्ण साहित्यिक कृति हो । यो कुनै एक व्यक्तिको आत्मकथाको पुस्तक जस्तो सुनिन्छ । कसैको निजी आत्मकथा जस्तो लाग्दछ । तर कुरो यसो होइन । यो कविता संकलन हो । कविले मुख्यत महिलाहरूका समस्या र वेदनालाई आफ्ना कवितामा वाणी दिएको हुनाले यसलाई आत्मकथा पनि  भन्न सकिन्छ । तर यो आत्मकथा कुनै एक खास महिलाको जीवनमा आधारित नभएर आम महिलाको जीवनसित सम्बन्धित छ पनि भन्न सकिन्छ । यस कविता संकलनका कविताले कुनै एक खास महिलाको आवाजलाई बुलन्द गरेको देखिए पनि यसले आम महिलाको जीवनलाई प्रतिनिधित्व गरेको देखिन्छ । यस कविता सकलनले महिला कुनै न कुनै रूपमा पुरुषद्वारा पीडित भएको कुरालाई प्रतिबिम्बित गर्दछ । यस कविता संकलनमा मुख्यत पूँजीवादी समाजमा हुर्के बढेका महिलाहरूको चित्रण गरेको छ । उनीहरूको व्यथा कथालाई वाणी दिएको छ  ।  महिला सदा सर्वदा पुरुषद्वारा शोषित पीडित रहे भएको कुरा भने साँचो होइन । यस समाजलाई माक्र्सले मुख्यत ६ युगमा विभाजित गरेका छन् ।  आदिम सा